همان‌طور که در توزین تمام اجسام و مواد از ترازو استفاده می‌شود، برای توزین مواد آزمایشگاهی، نیز ترازو آزمایشگاهی بسیار پرکاربرد است؛ زیرا در آزمایشگاه‌ها مواد ارزشمند و بسیار ریزی توزین می‌شوند و گاهی باید موادی را با نسبت‌های دقیق با یکدیگر ترکیب کرد.
گاهی ترکیبات آزمایشگاهی با جان انسان‌ها در ارتباط است، دقت در توزین و ترکیب مواد بسیار اهمیت دارد؛ بنابراین ترازو آزمایشگاهی یکی از مهم‌ترین تجهیزات آزمایشگاهی محسوب می‌شود.
البته این ترازو در صنایع و همچنین توزین نقره و طلا نیز نقش عمده‌ای دارد. برای آشنایی بیشتر با این وسیله و انواع آن توصیه می‌کنیم تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
ترازو آزمایشگاهی Laboratory scales چیست؟
ترازو آزمایشگاهی همانند سایر ترازوها برای اندازه‌گیری وزن اجسام و ماده‌ها ساخته شده است؛ با این تفاوت که این ترازو بسیار دقیق و بدون خطا است. در نوع دیجیتالی این ترازو یک مخزن توزین وجود دارد تا مواد بدون تاثیر هوای محیط توزین شوند. بدین ترتیب اجسامی با وزن 00001/0 گرم نیز با دقت بالا در داخل این محفظه وزن‌کشی می‌شوند.
در حالت کلی ترازو آزمایشگاهی وسیله‌ای است که برای بخشی از فعالیت‌های کنترل کیفی، تهیه مخلوطی از ترکیبات با نسبت‌های از پیش تعیین نشده، اندازه‌گیری چگالی و وزن کاربرد دارد. به همین منظور، این وسیله انواع مختلفی دارد که هرکدام از آنها برای عملکرد خاصی مورداستفاده قرار می‌گیرند.
نام لاتین ترازو آزمایشگاهی چیست؟
همان‌طور که می‌دانید، ترازو وزن اجسام یا مواد را بر اساس نیروی جاذبه وارد بر آنها اندازه‌گیری می‌کند. در زبان لاتین به این وسیله bis lanx یا دو صفحه می‌گویند. Bis به معنای 2 و lanx به معنای صفحه است.
در زبان انگلیسی به ترازو Balance و scale نیز گفته می‌شود.
انواع ترازو آزمایشگاهی کدامند و کاربردهای هر کدام چیست؟
قبل از اینکه به سراغ انواع مدل‌های ترازو برویم، بهتر است به این مسئله توجه داشته باشید که ترازوهای آزمایشگاهی نیز در دو گروه تقسیم‌بندی می‌شوند: ترازوهای مکانیکی و ترازوهای الکترونیکی و هر کدام از این ترازوها برای هدف خاصی مورداستفاده قرار می‌گیرند.
ترازو آزمایشگاهی آنالیتیکال
از این وسیله برای اندازه‌گیری مواد ریز و میکروسکوپی استفاده می‌شود؛ زیرا این ترازو بسیار دقیق است و طیف اندازه‌گیری آن از میکروگرم تا میلی‌گرم است. عمر این ترازوها بالاست و در اندازه‌های مختلفی موجود هستند.
ترازو آزمایشگاهی دوکفه‌ای
از این ترازو برای مقایسه وزن دو جسم استفاده می‌شود. یعنی در هر انتهای خود یک کفه آویزان دارد و به همین علت هم به ترازوی دوکفه‌ای معروف شده است.
ترازو آزمایشگاهی یک کفه‌ای
از این وسیله نیز برای اندازه‌گیری وزن استفاده می‌کنند. شکل ظاهری آن مانند ترازوهای یک کفه‌ای فنری یا الکترونیکی است. از این ترازو برای توزین مقایسه‌ای و مستقیم نیز استفاده می‌شود.
ترازو آزمایشگاهی رطوبتی
این ترازو محتوای رطوبتی و وزن خشک مواد تعریف شده را به صورت دقیق آنالیز می‌کند. از این وسیله معمولا در آزمایشگاه‌های شیمی و صنعتی استفاده می‌شود.
ترازو آزمایشگاهی پرتابل
این ترازوها وزن خشک را با دقت اندازه‌گیری می‌کنند و برخی از آنها قابلیت اندازه‌گیری وزن تا 12 هزارم گرم را نیز دارند.
نکاتی در مورد نحوه نگهداری ترازو آزمایشگاهی
از آنجایی‌که تجهیزات آزمایشگاهی از حساسیت بالایی برخوردار هستند، نگهداری و رسیدگی به آنها نیز بسیار حائز اهمیت است.
ترازو نیز یکی از تجهیزات بسیار مهم در آزمایشگاه‌هاست و برای حفظ آن باید به نکات زیر توجه کرد:
- از قرار دادن ترازو در کنار پنجره و یا در معرض نور خورشید جلوگیری کنید؛ زیرا حرارت باعث می‌شود تا دقت اندازه‌گیری این وسیله کاهش یابد؛ بنابراین بهتر است با توجه به دفترچه راهنمای هر وسیله آن را در جای مخصوص خود نگهداری نمایید. بدین ترتیب می‌توانید سال‌ها از این محصول استفاده کنید.
- ترازو را روی سطح ناهموار و شیب‌دار قرار ندهید. همچنین مواظب باشید تا روی این وسیله آب ریخته نشود. ارتعاش، لرزش و رطوبت دقت ترازو را کاهش خواهد داد.
- بعد از روشن کردن ترازو کمی صبر کنید تا دستگاه ثابت شود، سپس عملیات توزین را انجام دهید. اگر همان ابتدا شروع به کار کنید، ممکن است اندازه‌گیری با دقت کمی صورت بگیرد.
- از قرار دادن دستگاه در مجاورت کابل فشار قوی یا میدان‌های الکتریکی خودداری کنید.
- کفه ترازو را به دقت نصب کنید؛ چون دقت بالا در توزین مواد بسیار مهم است، قبل از هر عملی از تراز بودن ترازو مطمئن شوید. برای این کار دو چرخ جلو دستگاه را بپیچانید تا حباب کوچک وسط حباب بزرگی که در جلو کفه قرار دارد، جای بگیرد.
- کفه ترازو را قبل و بعد از هر توزین، تمیز کنید.
- در زمان اندازه‌گیری وزن اسیدها و یا هر ماده خورنده و آسیب‌زننده باید بسیار احتیاط کنید. ترازو و محیط اطراف آن نباید به این مواد آلوده شوند؛ بنابراین حداقل هر هفته یک‌بار ترازو و محیط را تمیز کنید.
(در آزمایشگاه‌های بزرگ و مدرن فرم‌های TD-FO-013 وجود دارد که به فرم‌های کنترل میانی و نگهداری تجهیزات معروف هستند. بدین ترتیب می‌توانید سوابق تمیزکاری دستگاه را روی آن یادداشت کنید.)
- با استفاده از دفترچه راهنمای هر محصول، به نکاتی که در آن نوشته شده است، توجه کنید تا بتوانید از گارانتی آن استفاده نمایید. به عنوان مثال اگر دستگاه را به برق با ولتاژ نامناسب وصل کنید، ممکن است خطراتی برای دستگاه به وجود آید. در این صورت گارانتی به شما کمکی نخواهد کرد.
نحوه کالیبره کردن دستگاه به چه صورت است؟
یکی از مسائلی که در مورد تمامی تجهیزات اندازه‌گیری باید رعایت شود، کالیبره کردن آنهاست. یعنی شما باید این اطمینان را داشته باشید که ترازوی شما نهایت دقت را در اندازه‌گیری دارد؛ بنابراین خود ترازو نیز باید مورد سنجش و ارزیابی قرار بگیرد و دقت آن سنجیده شود.
برای کالیبره کردن هر ترازو باید به دفترچه راهنمای آن مراجعه کرد. معمولا این کار با تنظیم پایه‌ها انجام می‌شود و تمام دستورالعمل آن در دفترچه نوشته شده است.
اما این کار را چه زمان‌هایی باید انجام داد؟
- زمانی که برای اولین بار قرار است از ترازو استفاده شود.
- زمانی که ترازو را جابه‌جا می‌کنید.
- زمان تغییرات زیاد در دما، فشار و رطوبت هوای محیط
یعنی سردی و گرمی هوا، همچنین فشار و رطوبت بر دقت ترازو تاثیر خواهد گذاشت. پس به‌طور کلی به دلیل حساسیت بالای این ترازوها، اگر بیش از یک روز فاصله بین اندازه‌گیری قبلی و فعلی وجود دارد، دستگاه را کالیبره کنید.
نکاتی که در مورد خرید ترازو آزمایشگاهی باید به آن توجه کرد چیست؟
همان‌طور که می‌دانید برای خرید هر چیزی اولین نکته، بودجه و هزینه مورد نظر است. در مورد خرید این تجهیزات نیز هزینه، اندازه ترازو، تکرار توزین و کاربرد آن بسیار اهمیت دارد؛ بنابراین در خرید دستگاه باید بهترین انتخاب را داشته باشید تا بتوانید سال‌های طولانی به بهترین شکل از این دستگاه استفاده کنید.
با توجه به اهمیت دقت ترازو آزمایشگاهی، چنانچه در مورد خرید، استفاده و یا تعمیر این وسیله نیاز به راهنمایی بیشتری دارید، با ما تماس بگیرید. ما در تایسیز تجهیز با سال ها تجربه در ارائه خدمات، در کنار شما هستیم تا بتوانید بهترین استفاده را از ترازوی خود داشته باشید.
