آب اکسیژنه چیست و چه کاربردهایی دارید؟ + خواص آن

آب اکسیژنه یا اصطلاحا پر اکسید هیدروژن، نوعی ترکیب واکنش پذیر است که امروزه از آن به عنوان نیروی محرکه در صنایع غذایی، کشاورزی، بهداشتی و بازیافت کاغذ استفاده می شود.

جالب است بدانید که امروزه بیشتر مراکز از این ماده با عنوان شیمی سبز یاد می کنند؛ که دلیل این امر استفاده وسیع این مایع در صنایع شیمیایی و بهداشتی است.

آب اکسیژنه به عنوان یک ماده شیمیایی سفید کننده، کاربردهای بسیار فراوانی دارد که در ادامه به این موارد بیشتر خواهیم پرداخت. لطفا با تایسیز تجهیز – شرکت تجهیزات آزمایشگاهی در این مطلب همراه باشید.

آب اکسیژنه چیست؟

آب اکسیژنه درواقع نوعی اکسیژن رقیق شده است که خاصیت گندزدایی بالایی داشته و امروزه از آن به عنوان مایع ضد عفونی کننده و اکسید کننده در صنایع مختلفی استفاده می شود.

این مایع به قرار گرفتن در معرض نور خورشید حساسیت زیادی داشته و ممکن است موجب تجزیه شدن آن گردد.

در حال حاضر این ماده در دو گرید صنعتی و خوراکی با درصد های خلوص مختلف تولید می شود. در ادامه شما را با چند نمونه از مهمترین کاربردهای استفاده از این مایع آشنا می کنیم.

انواع آب اکسیژنه موجود در بازار

این محصول در بازار به سه حالت زیر عرضه می شود:

1. آب اکسیژنه صنعتی
2. آب اکسیژنه خوراکی
3. آب اکسیژنه آزمایشگاهی

موارد استفاده آب اکسیژنه در صنایع مختلف

• صنایع شیمی و پتروشیمی
• صنایع کاغذ و کاغذ سازی
• صنایع نساجی و رنگرزی
• صنایع آبکاری
• صنعت متالوژی
• صنعت الکترونیک
• تصفیه آب و پساب
• صنایع آرایشی، بهداشتی
• صنایع دارویی و پزشکی

مهم ترین کاربردهای آب اکسیژنه

همانطور که اشاره کردیم، این محصول در صنایع مختلفی کاربرد دارد. اما مهم ترین کاربردهای آب اکسیژنه، موضوعی است که در ادامه توضیح داده ایم.

1- استفاده به عنوان مایع سفید کننده و رنگ بَر

امروزه بیشترین موارد استفاده از آب اکسیژنه به صنایع کاغذ سازی و بازیافت کاغذ بر می گردد. دلیل این امر وجود موادی نظیر سولفات سدیم و کربنات سدیم در ترکیب آب اکسیژنه است، که خاصیت رنگ بری و سفید کنندگی بالایی دارند.

امروزه از آب اکسیژنه در صنعت کاغذسازی و تولید خمیر کاغذ، در چهار قسمت استفاده می شود، که بشرح زیر است:

• سفید کردن سلولز
• سفید کردن خمیر چوب
• بازیافت کاغذ و تهیه خمیر مرغوب
• استفاده به عنوان مایع ضدعفونی

2- استفاده بعنوان مصارف تصفیه کننده

خاصیت دیگر آب اکسیژنه به فرآیندهای تصفیه مربوط می شود. این مایع برای از بین بردن ناخالصی‌های آلی در صنایع پزشکی و شیمیایی کاربرد زیادی دارد.

گاهی اوقات برای استریل کردن و ضد عفونی سطوح مختلف از جمله استریل اتاق عمل و ابزارهای جراحی نیز از آن استفاده می شود.

3- استفاده در مصارف کشاورزی و باغداری

کاربرد آب اکسیژنه در کشاورزی شامل موارد مهمی شده و در سلامت محصولات کشاورزی نقش اساسی ایفا می کند. به طوری که اسپری این محلول بر روی برگ های گیاهان، باعث افزایش رشد و از بین رفتن بیماری های قارچی شده و به جوانه زنی بذرها کمک می کند.

4- استفاده در صنایع غذایی و آشامیدنی

یکی از مصارف آب اکسیژنه برای ضدعفونی کردن آب آشامیدنی در فرآیندهای تصفیه است.

جالب است بدانید که در حال حاضر برای تصفیه آب آشامیدنی بیشتر از ترکیب کلر با نقره استفاده می شود. چرا که استفاده مداوم از آب اکسیژنه در بلند مدت، اثرات بسیار بدی بر روی چشم، پوست و دستگاه گوارشی انسان می تواند داشته باشد.

خواص و ویژگی های آب اکسیژنه چیست؟

آب اکسیژنه حاوی یون پر اکسید بوده و این ماده از یک پیوند واحد بین دو اتم اکسیژن تشکیل می شود.

این ماده باعث می شود محلول های پراکسید هیدروژن (Hydrogen peroxide) بدون محدودیت در آب حل شوند. البته در مقایسه با مولکول آب پایدارتر است، زیرا مولکول پر اکسید هیدروژن حاوی یک اتم اکسیژن اضافی هستند.

در این فرآیند پیوند پراکسید بین دو اتم اکسیژن که از دو رادیکال H-O  تشکیل شده است، شکسته می شود.

اثرات آب اکسیژنه بر سلامتی چگونه است؟

هیدروژن پراکسید برای بدن انسان مضر بوده و تماس با آن می تواند منجر به ایجاد عوارض مختلفی مانند خارش در چشم، پوست و نواحی مخاطی حتی در غلظت های پایین برای انسان شود.

همچنین خوردن هیدروژن پراکسید بسیار خطرناک است. چرا که ماده با ورود به معده و تجزیه، تولید گاز بسیاری زیادی می کند.

جالب است که بدانید آب اکسیژنه روی پوست می تواند باعث اکسید شدن شده و سلول های سطحی پوست را تخریب کند. اگر مدت زمانی که آب اکسیژنه با پوست در تماس است زیاد باشد، می تواند باعث سوختگی پوست شود.

شرایط نگهداری و ذخیره آب اکسیژنه

مخازن نگهداری آب اکسیژنه عموما از موادی ساخته می شوند که در صورت ترکیب با پر اکسید هیدروژن واکنش شیمیایی خاصی از خود نشان نداده و منجر به تهدید نشوند.

بهترین شرایط نگهداری برای هیدروژن پراکسید محیط های خنک و تاریک می تواند باشد؛ چرا که این ماده به نور حساس بوده و به سرعت تجزیه می شود.

سخن آخر

آب اکسیژنه یا همان هیدروژن پراکسید یک عامل اکسید کننده قوی است که در محلول های آبی به عنوان سفید کننده و یا ضد عفونی کننده مورد استفاده قرار می گیرد.

این ترکیب ساختار مواد اولیه محصولات سفید کننده استفاده زیادی داشته و عموما به عنوان مایع رنگ بر استفاده می شود.

لطفا چنانچه سوالی در مورد نحوه تهیه این ماده داشته باشید، در قسمت نظرات با کارشناسان فروش تایسیز تجهیز در ارتباط باشید. همچنین در صورت نیاز به تجهیزات آزمایشگاهی، می توانید از قسمت محصولات تایسیز تجهیز دیدن کنید.

سوالات متداول

آب اکسیژنه در چه صنایعی بیشتر کاربرد دارد؟

صنایع شیمی و پتروشیمی – صنایع کاغذ و کاغذ سازی – صنایع نساجی و رنگرزی – صنایع آبکاری – صنعت متالوژی

از روش های تولید آب اکسیژنه به چند مورد اشاره نمایید؟

اکسایش الکتروشیمیایی اسید سولفوریک یا سولفات آمونیوم – اکسایش ایزوپروپانول – فرایند آنتراکینون