پمپ خلا آزمایشگاهی : آزمایشگاه ها معمولاً اولین مکان هایی هستند که کشفیات علمی در آنها رخ می دهد. علاوه بر این بسیاری از محاسبات ، اندازه گیری ها ، آزمون و خطاها در این مکان ها انجام می گیرد و عموماً ابزار ، قطعات ، لوازم و دستگاه های متعددی در داخل آنها یافت می شود. شاید اولین چیزی که بعد از شنیدن نام آزمایشگاه از ذهن شما عبور کند تصویری از کارگاه درس شیمی باشد که معمولاً در آزمایشگاه های مدرسه با آن فضای کوچک و امکانات کم برگزر می شد و نتیجه کار در انتها به دلیل ناقص بودن مواد موجود و نبود برخی ابزار به صورت تئوری بیان می شد ؛ اما حقیقت اینجاست که دنیا و پتانسیل آزمایشگاه ها بسیار وسیع و بیشتر از تصورات ماست .
آزمایشگاه های بسیار بزرگ و پیشرفته ای در دنیا وجود دارند که از دیدن عظمت آنها بسیار متعجب خواهید شد. لابلاتوار هایی که پر از انواع و اقسام لوازم مختلف برای انجام آزمایشات متعدد بر روی موضوعات متنوع می باشند. از ظروف شیشه ای همچون ارلن و بشر گرفته تا دستگاه هایی مانند انواع میکروسکوپ ها ، ph متر ، رفراکتومتر و پمپ خلا آزمایشگاهی که تاثیر زیادی در انجام آزمایشات مختلف دارند.
با توجه به این توضیحات پمپ های خلا یکی از ابزار های مهم آزمایشگاهی هستند که کار اصلی آنها همانطور که از اسمشان مشخص است ایجاد خلا می باشد. این کار به این شکل انجام می گیرد که پمپ با تخلیه هوا و دیگر گازهای موجود در داخل محفظه مخصوص ( که به طور کامل بسته است و هیچ گونه راه ورود و خرجی برای گازها در آن وجود ندارد ) باعث به وجود آمدن خلا نسبی و یک فشار منفی در داخل آن می شود. اما شاید بپرسید چگونه پمپ خلا می تواند هوا را از محفظه بیرون کند؟ باید بدانید که این دستگاه با ایجاد اختلاف فشار بین داخل خود و دیگر نقاط محفظه باعث می شود که مولکول های هوا و بقیه گاز های موجود در محفظه به واسطه خاصیت فیزیکی خود به سمت فشار منفی حرکت کنند و به این ترتیب از داخل محفظه خارج شوند.
محفظه ای که داخل آن توسط پمپ خلا آزمایشگاهی خالی از هوا و گازهای دیگر می شود باید از فلزاتی که در دمای بسیار زیاد پخته شده اند ساخته شود زیرا تنها این مواد می توانند در مقابل خلا از خود کمترین واکنش را نشان دهند. بقیه مواد موجود در طبیعت به محض اینکه در شرایط خلا قرار می گیرند از خود واکنش نشان می دهند. به عنوان مثال مایعات در خلا تبخیر می شوند و بسیاری از جامدات از خود گازهایی ساطع می کنند که این امر باعث می شود خلا داخل محفظه از بین برود و در نتیجه آزمایشی که در آن انجام می شود نتایج درستی نداشته باشد.
پمپ های خلا آزمایشگاهی معمولاً در دو نوع انتقال دهنده و دام انداز تولید می شوند که این نام گذاری ها بر اساس ساختار عملکرد آنها در تولید خلا می باشد. نوع انتقال دهنده آن به واسطه حرکت بخش مکانیکی پمپ و سرعت بخشیدن به مولکول های گاز باعث ایجاد فشار منفی شده و مولکول های دیگر گاز و هوا را به سمت خود می کشد و در واقع آن ها را از داخل محفظه به خارج ار آن انتقال می دهد. ساختار پمپ خلا آزمایشگاهی دام انداز به شکل متفاوتی است؛ این نوع از پمپ ها که به دریافت کننده یا پمپ جاذب نیز معروف هستند با استفاده از جذب و متراکم سازی مولکول های گاز باعث تماس آنها با سطح سرد پمپ شده در اثر فرایند چگالش به مایع تبدیل شده و از پمپ خارج می شوند . در انتها پس از ایجاد خلا در محفظه شیر ورود و خروج را که به شیر خلا معروف است می بندند و به این ترتیب خلا نسبی در داخل محفظه شکل می گیرد.
بیان این مطلب نیز خوب است که پمپ های خلا بنا بر ساختار داخلی خود بر دو نوع پمپ های آبی و روغنی تولید می شوند که در پمپ های آبی ، نقش خنک کنندگی پمپ بر عهده آب است و در آن سو در پمپ های روغنی این وظیفه را روغن و هوا انجام می دهند. البته با استفاده از پمپ های آبی می توان تا حداکثر تا فشار 30 میلی بار رسید و در صورت نیاز به فشار بالاتر باید از پمپ های خلا روغنی استفاده نمود.